Samen sterker: zo maak je van het mentoraat een teamzaak
Samenwerking als fundament van een sterk mentoraat
Een sterk mentoraat ontstaat niet vanzelf. Het vraagt visie, structuur én samenwerking. Daarom ontwikkelden we bij Tumult het model ‘Vier bouwstenen voor een sterk mentoraat’. Dit model helpt schoolleiders en mentorteams om richting te geven aan hun leerlingbegeleiding en de kwaliteit ervan te verhogen. De bouwstenen:
- Missie – waar staan we voor als mentorteam?
- Doelen – wat willen we dit jaar bereiken?
- Samenwerking – hoe zorgen we dat we het samen doen?
- Evaluatie & teamgeest – hoe blijven we scherp en gemotiveerd?
In deze blog gaan we dieper in op bouwsteen 3: samenwerking binnen het mentoraat.
Waarom samenwerking niet optioneel is
Een goede mentor doet veel meer dan “even checken hoe het gaat”. Hij of zij is medeverantwoordelijk voor het pedagogisch klimaat op school, voor de sociale veiligheid van de klas en voor de persoonlijke groei van leerlingen. Maar die verantwoordelijkheid ligt niet bij één mentor. Het is een teamsport. En dus is samenwerking essentieel.
Er zijn grofweg twee redenen waarom goede samenwerking binnen het mentoraat onmisbaar is:
1. Pedagogische eenheid is voorwaardelijk voor veiligheid
Leerlingen krijgen te maken met verschillende mentoren — soms zelfs binnen dezelfde afdeling of jaarlaag. Als de ene mentor inzet verwacht en grenzen stelt, en de ander daar soepel of juist streng mee omgaat, ontstaat verwarring. En waar verwarring is, ontstaat onzekerheid.
Een school werkt op dat vlak net als een gezin: als de ene ouder ‘nee’ zegt en de ander ‘ja’, weet het kind uiteindelijk niet wat de regels zijn. Dat kan leiden tot grenzeloos gedrag — niet omdat leerlingen onwillig zijn, maar omdat het simpelweg onduidelijk is wat er van ze verwacht wordt.
Door als mentoren samen duidelijke kaders af te spreken — over taalgebruik, omgang, grenzen, verwachtingen — ontstaat er rust, vertrouwen en veiligheid in de klas. Dat maakt leren mogelijk.
2. Vaardigheden mogen geen loterij zijn
Binnen het mentoraat worden cruciale vaardigheden aangeleerd:
- Zelfreflectie
- Positieve identiteitsontwikkeling
- Studievaardigheden
- Loopbaankeuzes maken
En toch… zien we op veel scholen dat leerling A in klas 2A deze vaardigheden wél krijgt aangereikt, en leerling B in klas 2B nauwelijks. Niet omdat iemand iets fout doet, maar omdat de afstemming ontbreekt.
Tumult ziet mentoraat als méér dan een begeleidingsvak: het is een kernvak voor het leven. En dus moet elke leerling gelijke kansen krijgen. Dat lukt alleen als mentoren samenwerken aan afstemming, inhoud en timing.
Samenwerking faciliteren: hoe dan?
Veel scholen willen dit, maar worstelen met de uitvoering. Tijd ontbreekt, de waan van de dag regeert en mentoraat blijft ‘iets erbij’. Daarom ontwikkelden wij twee concrete werkvormen om de samenwerking te versterken — praktisch, energiek en gericht op actie.
🔄 Werkvorm 1: Flow
Mentoren gaan op zoek naar momenten in het schooljaar waarin ze echte flow voelden: plezier, focus, energie. Ze delen die momenten met elkaar en onderzoeken: hoe kunnen we dat vaker creëren? En wat kunnen we daar samen in doen?
Deze werkvorm zet aan tot reflectie én samenwerking. Het verbindt mentoren op inhoud én gevoel. En dat is vaak het begin van structurele samenwerking.
🛡️ Werkvorm 2: Sociaal veilige omgeving
Mentoren vullen eerst individueel schaalvragen in over hun eigen rol: hoe open is mijn communicatie? Hoe goed reflecteer ik op mijn eigen handelen? Wat zijn mijn gedragsverwachtingen naar leerlingen?
Daarna volgt een verdiepende oefening in subgroepen, die eindigt met een plenaire sessie vol concrete acties: waar kunnen we elkaar versterken? Waar zitten blinde vlekken? Waar moeten we op één lijn komen?
Het resultaat: een sterkere basis, meer begrip en een team dat écht samenwerkt aan sociaal veilige klassen.
Zelf aan de slag of liever met begeleiding?
Beide werkvormen zijn beschikbaar voor scholen die zelfstandig willen werken aan hun mentoraat, maar kunnen ook worden ingezet binnen een Tumult-training of inspiratiesessie. We bieden hierbij de juiste begeleiding, formats en follow-up.
Wil je zelf aan de slag? Bestel dan de Toolkit.
Wil je begeleiding? Plan dan een intake met een van onze adviseurs.
Wil je meer weten over deze werkvormen en onze aanpak? Vraag de gratis handout aan met uitleg over de vier bouwstenen en praktische formats om direct mee aan de slag te gaan.
👉 Vraag de handout aan🤝 Even sparren?
Wil je overleggen wat past bij jouw school? We denken graag met je mee.
Fabiola Torres
✉️ fabiolatorres@tumult.nl
📞 06 43 20 74 43
