In 2009 is de Wet op de gratis schoolboeken ingevoerd. Dit had grote gevolgen voor het onderwijs. Niet zo zeer vanwege de gratis schoolboeken zelf, maar door de limiet van 318 euro per leerling. Vooral de manier waarop deze maatregel door de scholen moest worden nageleefd had effect: er mocht geen cent meer gehaald worden bij de ouders. Bezuinigen werd de norm. Voor 2009 betaalden ouders voor de boeken die hun kinderen op het voortgezet onderwijs nodig hadden. Ouders die dat niet konden betalen, mochten de rekening doorsturen naar de overheid. Prima geregeld.
Daarnaast was er al veel langer de tendens om het vaardighedenonderwijs te verbeteren. Leren leren, leren leven en leren kiezen helpen leerlingen effectiever te studeren en beter te presteren in de vakles. En wij als uitgeverij Tumult deden daarbij onze bijdrage door activerend lesmateriaal te ontwikkelen samen met gebruikers: wij gaan voor vaardige leerlingen die hun talenten maximaal ontplooien!
De wet op de gratis schoolboeken had grote gevolgen, ook voor dat vaardighedenonderwijs. De mentorles werd steeds vaker een sluitpost. Natuurlijk, het is goed om kritisch te kijken naar wat wel en niet kon, maar scholen sloegen daar soms in door. Werkboeken werden opeens gebruikt als leerboeken waar vier jaar mee gedaan moest worden of werden zelfs helemaal van de boekenlijst geschrapt. In plaats van een degelijke methode maakten docenten zelf, vaak in eigen tijd, lesmateriaal. Dat dit didactische gevolgen had, werd pas gaandeweg duidelijk. Het geklaag was dan ook niet van de lucht: ‘We zouden heel graag een methode willen, maar de knip is leeg’, ‘We komen echt niet uit met die 318 euro we zullen moeten schrappen en ja, dan zijn de vaardigheden als eerste de klos’ etc. Jammer en zonde: het wordt immers steeds belangrijker om leerling vaardig te maken, en ze zo voor te bereiden op een dynamische geglobaliseerde wereld!
Maandagavond 29 oktober, het zal een uur of acht geweest zijn, zag ik het zwart-op-wit op Teletext: ‘De wettelijke regeling voor gratis schoolboeken wordt afgeschaft. Het huidige systeem van inkoop van schoolboeken kan in stand blijven. Voor ouders/verzorgers met een laag inkomen komt er compensatie in de vorm van een intensivering in het op de vo-leeftijd gerichte deel van het kindgebondenbudget. ‘
Wat een waanzinnig goed nieuws, dacht ik. Ouders betalen weer voor de leerboeken. En wie dat niet kan, wordt daarvoor gecompenseerd. Net als vroeger. Met één belangrijk verschil: we kunnen weer denken in mogelijkheden, in plaats van in onmogelijkheden, in kansen in plaats van in problemen. En dat merk je meteen. Een docent verwoordde het zo: ‘Er gaat een hele nieuwe wereld open’. De spijker op z’n kop. Er is weer geld, geld voor goed lesmateriaal in de mentorles, voor tijd om de transfer naar de vakles te organiseren en voor het trainen en ondersteunen van de mentor. De weg ligt open voor gemotiveerde docenten, vaardige leerlingen en beter onderwijs. Wat een mooi vooruitzicht. Dat we daar de wet op de gratis schoolboeken voor nodig hadden, nemen we maar op de koop toe.
